Skip to main contentSkip to navigationSkip to footer
Biodiversity logo
Select a language
language dropdown globe icon
Български
Hrvatski
Čeština
Dansk
Nederlands
English
eesti keel
Suomi
Français
Deutsch
Ελληνικά
Magyar
Gaeilge
Italiano
Latviešu
Lietuvių
Malti
Polski
Português
Română
Slovenčina
Slovenščina
Español
Svenska

TORFOWISKA

Torfowiska to szczególny rodzaj terenów podmokłych, w których dominują rośliny torfotwórcze, takie jak torfowce. Torfowiska rozwijają się, gdy roślinność nie jest całkowicie rozłożona ze względu na prawie stałe nasycenie wodą i brak tlenu – takie warunki sprzyjają gromadzeniu się martwych roślin i mchów w postaci torfu. Powstawanie torfu jest często pierwszym krokiem w geologicznej formacji paliw kopalnych, takich jak węgiel.

Na wielu obszarach wiejskich w całej Europie torf był tradycyjnie zbierany, suszony i używany do ogrzewania domów i gotowania. Torf jest nadal używany przez ogrodników i w ogrodnictwie, chociaż praktyka ta coraz częściej bywa zakazywana ze względu na ochronę torfowisk.

Mimo że torfowiska pokrywają zaledwie trzy procent powierzchni lądowej świata, zawierają dwa razy więcej węgla niż wszystkie lasy na świecie! Ekosystemy te odgrywają zatem niezwykle ważną rolę w obliczu zmian klimatycznych.

TORFOWISKA

Torfowiska to szczególny rodzaj terenów podmokłych, w których dominują rośliny torfotwórcze, takie jak torfowce. Torfowiska rozwijają się, gdy roślinność nie jest całkowicie rozłożona ze względu na prawie stałe nasycenie wodą i brak tlenu – takie warunki sprzyjają gromadzeniu się martwych roślin i mchów w postaci torfu. Powstawanie torfu jest często pierwszym krokiem w geologicznej formacji paliw kopalnych, takich jak węgiel.

Na wielu obszarach wiejskich w całej Europie torf był tradycyjnie zbierany, suszony i używany do ogrzewania domów i gotowania. Torf jest nadal używany przez ogrodników i w ogrodnictwie, chociaż praktyka ta coraz częściej bywa zakazywana ze względu na ochronę torfowisk.

Mimo że torfowiska pokrywają zaledwie trzy procent powierzchni lądowej świata, zawierają dwa razy więcej węgla niż wszystkie lasy na świecie! Ekosystemy te odgrywają zatem niezwykle ważną rolę w obliczu zmian klimatycznych.

Logo

SIEDLISKA TORFOWISKOWE

Bagna, mokradła i grzęzawiska są określonymi rodzajami torfowisk chronionych w UE. Bagna zasilane są deszczem i śniegiem, natomiast grzęzawiska rozwijają się w zagłębieniach terenu i zasilane są zwykle przez wody powierzchniowe lub gruntowe. Bagna wysokie to szczególny rodzaj torfowisk, kwaśny i bardzo ubogi w minerały i inne składniki odżywcze. Są szeroko rozpowszechnione w całej Europie, z największymi obszarami w Finlandii, Szwecji i Irlandii. Jednak wiele bagien wysokich jest w złym stanie ze względu na ciągłą eksploatację torfu, odwadnianie, zanieczyszczenie azotem oraz zmiany klimatyczne.

Grzęzawiska charakteryzują się zawartością mchów torfotwórczych. Najwięcej ekosystemów grzęzawisk w Europie znajduje się w regionie borealnym. Istnieją dwa rodzaje grzęzawisk borealnych: grzęzawiska Aapa charakteryzują się występowaniem roślinności torfowiskowej, a grzęzawiska Palsa – trwale zamarzniętymi kępami torfu. Oba rodzaje siedlisk są w niekorzystnym stanie, natomiast grzęzawiska Aapa radzą sobie nieco lepiej w alpejskim regionie Skandynawii.   

Poznaj obszary występowania bagien wysokich i grzęzawisk Aapa w Europie:

Mapa grzęzawisk Aapa Natura 2000

Mapa bagien wysokich Natura 2000

level_2_slide_1

SIEDLISKA TORFOWISKOWE

Bagna, mokradła i grzęzawiska są określonymi rodzajami torfowisk chronionych w UE. Bagna zasilane są deszczem i śniegiem, natomiast grzęzawiska rozwijają się w zagłębieniach terenu i zasilane są zwykle przez wody powierzchniowe lub gruntowe. Bagna wysokie to szczególny rodzaj torfowisk, kwaśny i bardzo ubogi w minerały i inne składniki odżywcze. Są szeroko rozpowszechnione w całej Europie, z największymi obszarami w Finlandii, Szwecji i Irlandii. Jednak wiele bagien wysokich jest w złym stanie ze względu na ciągłą eksploatację torfu, odwadnianie, zanieczyszczenie azotem oraz zmiany klimatyczne.

Grzęzawiska charakteryzują się zawartością mchów torfotwórczych. Najwięcej ekosystemów grzęzawisk w Europie znajduje się w regionie borealnym. Istnieją dwa rodzaje grzęzawisk borealnych: grzęzawiska Aapa charakteryzują się występowaniem roślinności torfowiskowej, a grzęzawiska Palsa – trwale zamarzniętymi kępami torfu. Oba rodzaje siedlisk są w niekorzystnym stanie, natomiast grzęzawiska Aapa radzą sobie nieco lepiej w alpejskim regionie Skandynawii.   

Poznaj obszary występowania bagien wysokich i grzęzawisk Aapa w Europie:

Mapa grzęzawisk Aapa Natura 2000

Mapa bagien wysokich Natura 2000

level_2_slide_1

Logo

level_3_slide_1

GATUNKI TORFOWISKOWE

Ekstremalne warunki panujące na torfowiskach nie sprzyjają dużemu zróżnicowaniu gatunków, ale stanowią kluczowe siedlisko dla wielu wyspecjalizowanych gatunków owadów, w tym kilku motyli i ważek. Są także siedliskiem wielu wysoce wyspecjalizowanych grzybów i roślin, w tym mięsożernych rosiczek (Drosera), które doskonale przystosowały się do warunków niedoboru składników odżywczych, żywiąc się małymi bezkręgowcami.

Torfowiska są często otoczone lub związane z lasami bagiennymi, które są stale lub przynajmniej regularnie zalewane.

level_3_slide_1

GATUNKI TORFOWISKOWE

Ekstremalne warunki panujące na torfowiskach nie sprzyjają dużemu zróżnicowaniu gatunków, ale stanowią kluczowe siedlisko dla wielu wyspecjalizowanych gatunków owadów, w tym kilku motyli i ważek. Są także siedliskiem wielu wysoce wyspecjalizowanych grzybów i roślin, w tym mięsożernych rosiczek (Drosera), które doskonale przystosowały się do warunków niedoboru składników odżywczych, żywiąc się małymi bezkręgowcami.

Torfowiska są często otoczone lub związane z lasami bagiennymi, które są stale lub przynajmniej regularnie zalewane.

Logo

DZIAŁANIA UE NA RZECZ OCHRONY NASZYCH TORFOWISK

W ramach programu LIFE UE sfinansowała wiele projektów odbudowy torfowisk, których przykłady podano powyżej i które przyniosły doskonałe rezultaty. Działania takie mają szczególnie krytyczne znaczenie w obliczu zmian klimatycznych ze względu na ważną rolę torfowisk w sekwestracji dwutlenku węgla.

Logo

  • Home
  • Contact
  • Sitemap
  • Privacy and legal notice
BISE

The Biodiversity information system for Europe is a partnership between
the European Commission and the European Environment Agency.

Other European Information Systems