Veengebieden

VEENGEBIEDEN

Veengebieden zijn een speciaal soort wetland dat gedomineerd wordt door turfvormende planten, zoals veenmos. Veengebieden ontstaan wanneer de vegetatie niet volledig wordt afgebroken als gevolg van de bijna blijvende verzadiging van het water en een gebrek aan zuurstof, waardoor dode planten en mossen zich ophopen als turf. Turfvorming is vaak de eerste stap in de geologische vorming van fossiele brandstoffen, zoals steenkool.

In veel landelijke gebieden in Europa werd veen van oudsher geoogst, gedroogd en gebruikt om te koken en te stoken. Turf wordt nog altijd gebruikt door tuinders en voor de tuinbouw in het algemeen, hoewel dit steeds meer wordt verboden als maatregel ter bescherming van de veengebieden.

Hoewel veengebieden slechts drie procent van het wereldwijde landoppervlak beslaan, bevatten ze twee keer zoveel CO2 als alle bossen op de wereld! Deze ecosystemen spelen dus een extreem belangrijke rol op het gebied van klimaatverandering.

VEENGEBIEDEN

Veengebieden zijn een speciaal soort wetland dat gedomineerd wordt door turfvormende planten, zoals veenmos. Veengebieden ontstaan wanneer de vegetatie niet volledig wordt afgebroken als gevolg van de bijna blijvende verzadiging van het water en een gebrek aan zuurstof, waardoor dode planten en mossen zich ophopen als turf. Turfvorming is vaak de eerste stap in de geologische vorming van fossiele brandstoffen, zoals steenkool.

In veel landelijke gebieden in Europa werd veen van oudsher geoogst, gedroogd en gebruikt om te koken en te stoken. Turf wordt nog altijd gebruikt door tuinders en voor de tuinbouw in het algemeen, hoewel dit steeds meer wordt verboden als maatregel ter bescherming van de veengebieden.

Hoewel veengebieden slechts drie procent van het wereldwijde landoppervlak beslaan, bevatten ze twee keer zoveel CO2 als alle bossen op de wereld! Deze ecosystemen spelen dus een extreem belangrijke rol op het gebied van klimaatverandering.

VEENHABITATS

Hoogveen, laagveen en boreale venen zijn specifieke soorten veengebied die bescherming genieten in de EU. Hoogveen wordt gevoed door regen en sneeuw, terwijl laagveen ontstaat in laaggelegen gebieden en gewoonlijk gevoed wordt door oppervlakte- of grondwater. Aangetast hoogveen is een speciaal type hoogveen dat zeer zuur is en arm aan mineralen en andere voedingsstoffen. Dit ligt over heel Europa verspreid, maar de grootste gebieden liggen in Finland, Zweden en Ierland. Veel aangetast hoogveen is in slechte staat vanwege doorlopende turfwinning, drainage, stikstofverontreiniging en klimaatverandering.

Boreale venen worden gekenmerkt door turfvormend mos. Deze venen komen in Europa vooral voor in de noordelijke ('boreale') regio's. Er zijn twee soorten boreaal veen: Aapa-veen wordt gekenmerkt door veenvegetatie, terwijl palsa-veen bekendstaat om de permanent bevroren veenbulten. Beide habitatsoorten zijn in slechte staat, maar het aapa-veen doet het iets beter in de Scandinavische Alpen.

Bekijk de ligging van hoogveen en aapa-veen in Europa:

Natura 2000-kaart van aapa-veen

Natura 2000-kaart van hoogveen

level_2_slide_1

VEENHABITATS

Hoogveen, laagveen en boreale venen zijn specifieke soorten veengebied die bescherming genieten in de EU. Hoogveen wordt gevoed door regen en sneeuw, terwijl laagveen ontstaat in laaggelegen gebieden en gewoonlijk gevoed wordt door oppervlakte- of grondwater. Aangetast hoogveen is een speciaal type hoogveen dat zeer zuur is en arm aan mineralen en andere voedingsstoffen. Dit ligt over heel Europa verspreid, maar de grootste gebieden liggen in Finland, Zweden en Ierland. Veel aangetast hoogveen is in slechte staat vanwege doorlopende turfwinning, drainage, stikstofverontreiniging en klimaatverandering.

Boreale venen worden gekenmerkt door turfvormend mos. Deze venen komen in Europa vooral voor in de noordelijke ('boreale') regio's. Er zijn twee soorten boreaal veen: Aapa-veen wordt gekenmerkt door veenvegetatie, terwijl palsa-veen bekendstaat om de permanent bevroren veenbulten. Beide habitatsoorten zijn in slechte staat, maar het aapa-veen doet het iets beter in de Scandinavische Alpen.

Bekijk de ligging van hoogveen en aapa-veen in Europa:

Natura 2000-kaart van aapa-veen

Natura 2000-kaart van hoogveen

level_2_slide_1

level_3_slide_1

SOORTEN IN VENEN

De extreme omstandigheden in veengebieden zijn niet bevorderlijk voor een enorme verscheidenheid aan soorten, maar ze bieden wel een cruciale habitat voor veel specialistische insectensoorten, waaronder diverse vlinders en libellen. Ze zijn ook het thuis van een aantal zeer specialistische schimmels en planten, waaronder de vleesetende zonnedauw (Drosera), die zich perfect heeft aangepast aan de voedingsarme omstandigheden door zich te voeden met kleine ongewervelden.

Veengebieden worden vaak omringd of geassocieerd met moerasbossen die blijvend onder water staan of ten minste regelmatig onderlopen.

level_3_slide_1

SOORTEN IN VENEN

De extreme omstandigheden in veengebieden zijn niet bevorderlijk voor een enorme verscheidenheid aan soorten, maar ze bieden wel een cruciale habitat voor veel specialistische insectensoorten, waaronder diverse vlinders en libellen. Ze zijn ook het thuis van een aantal zeer specialistische schimmels en planten, waaronder de vleesetende zonnedauw (Drosera), die zich perfect heeft aangepast aan de voedingsarme omstandigheden door zich te voeden met kleine ongewervelden.

Veengebieden worden vaak omringd of geassocieerd met moerasbossen die blijvend onder water staan of ten minste regelmatig onderlopen.

EU-MAATREGELEN TER BESCHERMING VAN ONZE VEENGEBIEDEN

Via het LIFE-programma heeft de EU veel projecten gesteund die zich richten op het herstel van veengebieden. Een aantal hiervan zijn hierboven genoemd en hebben uitstekende resultaten geboekt. Dergelijke handelingen zijn vooral essentieel met het oog op klimaatverandering, want veengebieden spelen een belangrijke rol bij de opslag van CO2.

The Biodiversity information system for Europe is a partnership between
the European Commission and the European Environment Agency.

Other European Information Systems